Het Responsible Care-programma
De chemische distributiesector heeft de belangrijke verantwoordelijkheid om op een veilige wijze te werken. Niet alleen binnen het eigen bedrijf, maar door de gehele keten. Om ervoor te zorgen dat bedrijven proactief invulling geven aan deze verantwoordelijkheid, is het VHCP aangesloten bij het Responsible Care-programma. Dit is een wereldwijd initiatief van de chemische industrie en richt zich op continue verbetering van de prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu.
In tientallen landen werkt de chemische distributiesector via Responsible Care nauw samen om de sector veiliger te maken – niet alleen onderling, maar ook met de chemische productiebedrijven. Via het programma wordt gewerkt aan productveiligheid tot transparante communicatie, van het voorkomen van incidenten tot het terugdringen van afval. Er is ook aandacht voor duurzame productie en gebruik, ook wel product stewardship genoemd. Chemische distributeurs spelen een belangrijke schakelrol, omdat zij in direct contact staan met zowel producenten van chemicaliën als eindgebruikers en zij vroegtijdig situaties kunnen signaleren die verbetering behoeven en inzicht hebben in ontwikkelingen in meerdere sectoren. Dankzij het systeem van checklists, prestatie-indicatoren en verificatieprocedures van Responsible Care wordt relevante informatie zichtbaar en kan hierop worden geacteerd.
De 8 pijlers
Het wereldwijde Responsible-Care programma van de chemische distributiesector is gebaseerd op acht pijlers.
- 1
Wettelijke eisen: Voldoet in elk geval aan de wet- en regelgeving, voor zover op hem van toepassing en functioneert in overeenstemming met richtlijnen en goede praktijken van het VHCP.
- 2
Risicomanagement: Verzekert dat zijn eigen activiteiten geen onaanvaardbare risico’s opleveren voor zijn werknemers, dienstverleners, afnemers, het publiek of het milieu. Bevordert dat procedures en methoden van zijn leveranciers, klanten en logistieke dienstverleners geen onaanvaardbaar risiconiveau vormen voor werknemers, klanten, het publiek of het milieu.
- 3
Beleid en documentatie: Heeft zijn eigen activiteiten in documenten vastgelegd en zorgt dat Responsible Care een integraal onderdeel is van het gezondheids-, veiligheids- en milieubeleid. Controleert relevante documentatie van zijn ketenpartners voor zover mogelijk
- 4
Productinformatie: Biedt relevante gezondheids-, veiligheids- en milieuinformatie over producten en activiteiten aan zijn werknemers, dienstverleners, klanten, het bevoegd gezag en het publiek en moedigt aan dat de informatie beschikbaar is bij hun ketenpartners.
- 5
Opleiding/Training: Verzekert dat alle werknemers zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en zorgt voor voldoende opleiding en training van zijn werknemers om te kunnen voldoen aan de gezondheids-, veiligheids- en milieudoelstellingen.
- 6
Calamiteitenplan: Heeft en onderhoudt een passend calamiteitenplan.
- 7
Doorlopende verbeteringen: Ondersteunt en neemt deel aan initiatieven die de kwaliteit van zijn activiteiten verbeteren en die het gezondheids-, veiligheids- en milieubewustzijn verbeteren zowel binnen eigen operaties als bij ketenpartners.
- 8
Communicatie: Communiceert met alle betrokkenen over de mogelijke impact van zijn activiteiten, is alert op en reageert op de zorgen hierover uit de gemeenschap. Communiceert met ketenpartners over veilig omgaan met stoffen.
Responsible Care en het VHCP
Het Responsible Care-programma bestaat voor chemiedistributeurs al sinds 1997, maar dat wil geenszins zeggen dat de ontwikkelingen stilstaan. De wereld verandert, en ons programma verandert mee.
Alle VHCP-leden nemen actief deel aan het Responsible Care-programma. Onderdeel hiervan is het ondertekenen van de Responsible Care-beleidsverklaring en het naleven van de 8 pijlers. Bovendien zijn de leden verplicht hun inspanningen op het gebied van Responsible Care door een derde partij laten auditen. Dit is een initiatief dat de leden van het VHCP vrijwillig hebben genomen om gezamenlijk nog beter de verplichtingen en de voortgang te kunnen aantonen.
Responsible Care Webtool
Sinds 2025 vormt de Responsible Care Webtool de basis voor de RC-audits.
De audit die VHCP-leden iedere drie jaar moeten laten doen, kan worden uitgevoerd op basis van:
- ESAD, het beoordelingssysteem voor distributeurs;
- SQAS, het beoordelingssysteem voor logistiek dienstverleners; en
- RC Zelfanalysechecklist, met 46 vragen over veilig en verantwoordelijk werken.
De webtool is ontwikkeld door Cefic en Fecc en laat zien hoe ver bedrijven ontwikkeld zijn op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. De webtool zal op termijn de huidige RC-zelfanalysechecklist zal vervangen. Dit betekent dat de auditoren de antwoorden van het bedrijf in de webtool controleren, in plaats van de RC-zelfanalysechecklist. De auditoren hebben bij het VHCP aangegeven hier positief tegenover te staan.
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de webtool jaarlijks zou worden ingevuld, ook al wordt de webtool slechts om de drie jaar gecontroleerd door een auditor. Cefic en Fecc hebben echter in 2024 besloten dit terug te brengen naar eens per twee jaar.
De Nederlandse chemische distributiesector loopt hiermee voorop in Europa. Verder wordt van de leden gevraagd dat zij workshops bezoeken om hun kennis te blijven aanscherpen.
In het Responsible Care-Jaarverslag rapporteert het VHCP over de prestaties van de leden. Hierbij wordt het secretariaat ondersteund door de Beleidsgroep Responsible Care & Sustainability. Het Responsible Care jaarverslag 2023 leest u hier.
RC draagt bij aan verantwoord ondernemen, hetgeen ook duidelijke bedrijfsvoordelen oplevert. Zo helpt implementatie van Responsible Care o.a. bij het:
